Sual: Bir müəllim «Müsəlmanlıq yalnız əyilib qalxmaq deyil, namazdan başqa ediləcək çox iş var» deyir. Namaz üçün əyilib qalxmaq təbiri uyğundurmu?
CAVAB
Uyğun deyil. Kəlam, məntiq və riyaziyyata dair əsərləri də olan böyük alim Sarı Lütfi deyilən Tokatlı Molla Lütfi bir dərsində insanların doğru namaz qılmadıqlarını bildirmək üçün «Bizim qıldığımız namaz əyilib qalxmaqdan başqa şey deyil» demişdi. Onu qəbul etməyən müxalifləri «Namaz üçün əyilib qalxma təbirini istifadə etdi» deyərək şikayət etdilər, əyilib qalxmaq təbiri namazı əhəmiyyətsiz görmək qəbul edildiyi üçün, Xətibzadə Muhyiddin əfəndinin verdiyi fətvaya istinadən məhkəmə nəticəsində “Sultanəhməd” meydanında edam olundu. «1495»

Yavuz Sultan Səlim Xan Əhməd ibni Kamal paşadan «Tokatlı Molla Lütfi müəlliminiz idi. Elmi, mədəniyyəti yüksək; qiymətli, dörd tərəfi gözəl elm adamı ikən edamına səbəb nə oldu?» deyə soruşdu. Kamal Paşazadə «Müəllimim həsəd bəlasına düçar oldu. Tam bir alim, kamil, saleh, dindar bir adam ikən düşmənləri paxıllıq edib namaza əhəmiyyət vermədiyini deyərək qətlinə səbəb oldular» dedi.

Zarafatla da olsa, başqa bir niyyətlə də olsa, namaza əyilib qalxmaq demək olmaz. Namazı doğru qılanın hər işi düz olar. Qurani-kərimdə tərcümə olaraq buyurulur:
«Namaz münkər və fahşədən [ədəbsizlikdən, ağla və dinə uyğun gəlməyən hər cür pislikdən, hər cür günahdan] qoruyar; çünki zikrullah [Namaz qılmaq], əlbəttə, ən böyükdür ibadətdir». [Ənkəbut, 45; Beydavi]

Bir gənc namaz qılıb hər cür pisliyi də edərdi. Bu gəncin vəziyyətini Rəsulallaha bildirdilər. Peyğəmbər əfəndimiz «Bir gün gələr, namaz onu digər günahlardan qoruyar» buyurdu. Aradan çox vaxt keçmədi. O gənc günahlarına tövbə etdi, yaxşı hal sahibi oldu. Bu baxımdan namazı doğru qılmaq lazımdır!

Hədisi-şəriflərdə buyurulub:
«Qiyamətdə qulun ilk sorğuya çəkiləcəyi ibadət namazdır. Namazı düz olarsa, digər əməlləri qəbul edilər. Namazı düz deyilsə, heç bir əməli qəbul edilməz». [Təbərani]

«Allahu-təala buyurur ki, "Söz verirəm ki, namazlarını vaxtında, düzgün olaraq qılana əzab etmərəm, onu sorğu-suala çəkmədən Cənnətə qoyaram" [Hakim]

«Namazı doğru qılanın ağacdan yarpaqların töküldüyü kimi günahları tökülər». [İ. Əhməd]

Doğru qılınan namaz bütün pisliklərdən uzaqlaşdırar. Yəni insan namazı düzgün qılsa, dinə tam tabe olmuş olar. Dinə tam tabe olan da heç bir pisliyi işləməz; əlavə, dinimizin əmr etdiyi yaxşı işləri etməyə çalışar. Namaz kimi çox əhəmiyyətli bir ibadət üçün əyilib qalxmaq təbiri istifadə edilməməlidir!