Sual: Fıkıh kitaplarına saldırıp, cami duvarını kirletmekle meşhur biri, (Dinde, Kur’anı hatmetmek diye bir şey yoktur. Hatim, bitirmek demektir. Bitirmek diye ibadet olmaz. Kur’an oku da, neresinden okursan oku) diyor. Kur’anı hatmetmek ibadet değil midir?
CEVAP
Hatim, kelime olarak bitirmek, sona erdirmek ise de, fıkıhtaki manası, bir kişinin, Kur’an-ı kerimi baştan sona kadar okuyup bitirmesi demektir. Hatmin önemi hakkında çok hadis-i şerif vardır. Birkaçının meali şöyledir:
(Kur’an-ı kerimi hatmedene, altmış bin melek istigfar eder.) [Deylemî]
(Kur’an-ı kerimi hatmedenin duası kabul olunur.) [Taberanî, İbni Hibban]
(Kur’an-ı kerimi hatmedenin, kabul edilen bir dua hakkı olduğu gibi kendisine Cennette bir ağaç da verilir.) [Hatib]
(Hatim yapanın dünya veya âhiret için ettiği dua kabul olur.) [Beyhekî]
(Hatmi okuyan ve dinleyenlerin duası kabul olur.) [Ebu Nuaym]
(Beş vakit namazdan sonra yapılan dua gibi, hatimden sonra yapılan dua da kabul olur.) [Taberani
(Hatim duası yapılan yerde hazır olan, ganimet dağıtılırken bulunan kimse gibidir. Hatme başlanan yerde bulunan, cihad eden gibidir. İkisinde de bulunan, iki sevaba da kavuşur ve şeytanı rezil eder.) [Hazinet-ül-esrar]
(Üç kere İhlas sûresini okuyan Kur’anı hatmetmiş gibi sevaba kavuşur.) [Ey Oğul İlmihâli]
Hatmin dinde yeri büyüktür. Din kitaplarında hatimle ilgili çok bilgi bulunmaktadır. İmam-ı Rabbânî hazretleri, (Ramazan-ı şerifte Kur’an-ı kerimi hatmetmek önemli bir sünnettir) buyuruyor. (1/45)
İmam-ı Zahidî hazretleri, (Hatim okuyan hafıza az hediye vermemelidir) buyuruyor. Hafız, pazarlık etmeden, Allah rızası için hatim okursa, okutanın hediye ettiğini alması caiz olur. Az diye itiraz ederse, aldığı haram olur. (Havi, Hadika, Berika)
Kur’an-ı kerimi kırk günde hatmetmek müstehabdır. Hatimden sonra yapılan dua kabul olur. Hatim bitince, yeniden hatme başlamak niyetiyle Fatiha okumalı. Hadis-i şerifte, (İnsanların en iyisi, hatmi bitirince yeniden başlayandır) buyuruldu. (Şir’a şerhi)
Kur’an-ı kerimin hatmedildiği yere rahmet yağar. Hatimde toplanmak ve hatimden sonra dua etmek müstehabdır. Abdullah ibni Abbas hazretleri, hatim okuyanın yanında adamını bulundururdu. Hatim biteceği zamanı işitince, kendi de hazır olurdu. Enes bin Malik hazretleri, hatmettiği zaman, çoluk çocuğunu toplayıp dua yapardı. Hatim bitince, ikincisine başlamak müstehabdır. (Kitab-üt-tibyan)
Kur’an-ı kerimi Fatiha’dan başlayıp Fil sûresine veya İhlas sûresine kadar okuyup, sonra olan birkaç sûreyi başkasına okutsa, o da birinciye vekil olarak kalan sûreleri okursa, Kur’an-ı kerimi başından beri okumuş olan, hatmetmiş olmaz. Bunlardan birini dinleyenler de, hatim dinlemiş olmazlar. Hiçbiri hatim sevabına kavuşamaz. (Behcet-ül-fetava)
Bu kadar vesikaları inkâr edip (Hatim diye bir şey yok) demek akıl ve ilim işi değildir.