Sual: Hazret-i Lokman'ın Kur'an-ı kerimde ismi geçtiği halde niçin
peygamber olduğunda ihtilaf edilmiştir?
CEVAP
Kur'an-ı kerimde her
ismi geçen peygamber değildir. Lokman aleyhisselamın peygamber olup olmadığını
bilmek gerekmez. Eğer gerekseydi, dinimiz açıkça bildirirdi.
Hazret-i
Lokman, Davud aleyhisselam zamanında yaşadı. Habeşli bir köle iken azat olup
yüksek mertebelere kavuştu. Allahü teâlâ, Lokman aleyhisselama, hikmet ile
peygamberlikten hangisini istediğini sordu. O da hikmeti istedi. (Hikmeti niçin
istedin?) dediler. Buyurdu ki:
- Allahü teâlâ, peygamberlik verdiği kimseyi
muhayyer kılmaz. Beni muhayyer kılması hikmeti tercih etmeme mecbur etti.
Kur'an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Allah’a şükret diye Lokman'a
hikmet verdik. Şükreden kendisi için şükreder.) [Lokman 12]
Hikmet,
eşyanın mahiyetini, vasfını ve hususiyetini bilmek demektir. Hikmet ehli, selim
akla sahiptir. İlmiyle amel eder. Kendisine sordular:
- Peygamberlik hakkında
ne dersin?
- Peygamberlik, mihnet ve meşakkatle doludur. Peygamberler
belalara düçar olur.
- Peygamberlik olmadığı halde bunları nereden
biliyorsun?
- Hüküm mevkiinde olan daima sıkıntı içinde olur.
-
Bu mertebeye nasıl eriştin?
- Doğru söylemek, emanete riayet ve faydasız
sözü terk etmekle.
- Saadetin alameti nedir?
- Sıdk, edep, hilm
ve emanete riayettir.
- Edep, asalet, mal ve ilimden hangisi daha
üstündür?
- Edep asaletten, ilim maldan hayırlıdır.
Oğluna
öğütleri
* Ey oğlum, âlimlere karşı öğünmek, akılsızlarla tartışmak
ve gösteriş yapmak için ilim öğrenme!
* Dünya deniz gibidir. Çok kimse
boğulmuştur. Gemin takva, yükün iman, hâlin tevekkül olursa
kurtulursun.
* Horoz senden daha akıllı olmasın! O, her sabah
zikrederken, sen uykuda olma.
* İnsanlara nasihat ederken kendini unutma!
Muma benzeme. Mum aydınlatırken, kendini yakıp eritir.
* Yalandan çok
sakın! Çünkü dinini bozar ve insanlar yanında mürüvvetini azaltır. Bununla
değerini ve makamını kaybedersin.
* Hep üzüntülü olma, kalbini dertli
kılma. İnsanların elinde olana tamah etmekten sakın. Kazaya razı ol ve Allahü
teâlanın sana verdiği rızka kanaat et.
* Dünya geçici ve kısadır. Dünya
hayatı ise azın azıdır. Bunun da azı kalmış, çoğu geçmiştir.
* Tevbeyi
yarına bırakma, ölüm ansızın gelip yakalar.
* Sükut eden pişman olmaz.
Söz gümüş ise sükut altındır.
* Âlimlerle otur, hikmet sahiplerinin
sözlerini dinle! Allahü teâlâ, bahar yağmuru ile toprağa hayat verdiği gibi, ölü
kalbleri hikmet nurları ile diriltir.
* Ölümden şüphen varsa, yatıp
uyuma. Uyumak zorunda kaldığın gibi, ölüme de mahkumsun. Dirilmekten de şüphen
varsa, uyanma hiç. Uykudan uyandığın gibi öldükten sonra da
dirileceksin.
* Yoksulluktan korun. Yoksul düşenin dini ve aklı zayıflar
ve mürüvveti kaybolur.
* Borç yükü altında ezilmektense, taş taşımayı
tercih et.
* Yapacağın işi, daha önce bunu denemiş, tecrübeli kimselere
danış! Çünkü onlar, kendilerine pahalıya mal olmuş doğru görüşleri sana bedava
verirler.
* Çalış, kazan! Çalışmayıp muhtaç olanın dini ve aklı
noksandır.
* Hikmet, bize lazım olmayan şeyin üzerinde durmamak ve gizli
şeyleri araştırmamaktır.
* En iyi haslet dindar olmaktır. Bu haslet iki
olursa, dindarlık ve mal sahibi olmak. Üç olursa, dindarlık, mal ve haya. Dört
olursa, dindarlık, mal, haya ve güzel ahlak. Beş olursa, dindarlık, mal, haya,
güzel ahlak ve cömertliktir.