Sual: Emali qəsidəsini çox tərifləyirlər. Bu qəsidə haqqında məlumat verərsiniz mi?
CAVAB
Böyük İslam alimlərindən olan Siraciyye, fətva kitabının sahibi, Əli Uşi həzrətlərinin yazdığı emali qəsidəsində, Əhli-sünnə etiqadı mənzum olaraq çox gözəl izah edilmişdir. Bu əsərdə xülasəylə deyilir ki:
Allahu təala, əzəli və əbədidir. Xeyiri də, şəri də yaradan Odur. Lakin O, şərə razı deyil.

Allahın sifətləri, şəxsinin eynisi də, qeyrisi də deyil. Bütün sifətləri də əzəli və əbədidir. O heç bir şeyə bənzəməz.

Hər şeyi yoxdan yaradan Allahu təala, Ərşi da yaratmışdır, lakin oraya yerləşmiş deyilə bilməz. Çünki Ərşi yaratmazdan əvvəl də var idi. Məkandan və zamandan münəzzəhdir.

Müqəllidin imanı mötəbərdir. [Ana atasını, ustadlarını təqlid edərək, doğru etiqada qovuşan kimsənin imanı səhihdir. Ancaq, araşdırıb araştırmadığı üçün, yəni fən bilgilərini qısaca öyrənib, Allahu təalanın varlığını düşünmədiyi üçün, günah işləmişdir. Fən bilgilərini öyrənməmiş bir kimsə, ana atadan, kitabdan öyrənərək iman etdiyi, düşünərək qəbul etdiyi, ağlını istifadə edərək inandığı üçün, istidlal tərk etmiş sayılmaz deyən alimlər də vardır.]

Quran-ı Kərim kəlam-ı ilahidir, məxluq [varlıq] deyil.

Cənnətdə nemətlər, Cəhənnəmdə əzab vardır. Cənnət və Cəhənnəm heç yox olmaz.

Möminlər, Cənnətdə ikən, heç bir şeyə bənzəmədən Allahu təalanı görüncə başqa nemətləri unudarlar.

Allahu təalaya ən faydalı olanı yaratması fərz [məcbur] deyil.

Peyğəmbərlərə və mələklərə [və Amentüdəki digər əsaslara] inanmaq fərzdir.

Həzrət-i Məhəmməd əleyhissalam son peyğəmbərdir, dini qiyamətə qədər davam edəcəkdir, meracı da haqqdır. Bütün peyğəmbərlər, peyğəmbərlikdən əvvəl də sonra da günah işləməzlər. Qadınlardan peyğəmbər gəlməmişdir.

Həzrət-i İsa gələcək, Dəccalı öldürəcək.

Övliyanın kəraməti haqqdır.

Əbu Bəkr Siddiq, bütün əshab-ı kiramdan üstündür.

Ağıllı, yetkin olanın Allahı bilməməsi üzr olmaz.

Kafirin son nəfəsdəki imanı məqbul deyil.

İbadətlər, əməllər imanın parçası deyil. [Yəni fərzi yerinə yetirməyənə kafir oldu deyilməz.] Qatillik, qəsb, zina kimi böyük günah işləyən müsəlmana kafir oldu deyilməz. Bir müddət sonra, dindən çıxmağı niyyət edən, o anda dindən çıxıb kafir olar.

Küfrdən bir sözü, mənasını qəbul etməsə də söyləyən kafir olar. [Yəni zarafat olaraq və ya güldürmək üçün söyləsə yenə küfr olar. Məsələn mən peyğəmbərəm desə küfr olar.] Sərxoş ikən, küfrü söyləyənə kafir deməməlidir.

Halal da haram da ruzidir.

Qəbir sualı və qəbir əzabı haqqdır.

Bağışlanmağa və şəfaətə qovuşanlardan başqa bütün günahkarlar, günahlarının cəzalarını alacaqlar.

Möminlərin, Cənnətə girməsi Allahın fəzlindəndir. Çünki kimsə əməliylə Cənnəti haqq edə bilməz.

İnsanlar, dirilincə hesaba çəkiləcəklər.

Qiyamət günü əməllərin dartılması və siratdan keçmək haqqdır.

Bu dünya sonradan yaradılmışdır.

Duaların təsiri vardır.

Dağlar qədər böyük günahı olanlar da, az və ya çox şəfaətə qovuşacaq.

Cənnət də Cəhənnəm də bu anda mövcuddur.

İman əhli, günahların cəzası olaraq əbədi olaraq Cəhənnəmdə qalmayacaq. [Cəhənnəmdə əbədi qalmaq kafirlərə məxsusdur.]